owi
  • PIT
    28.02.2006
    28.02.2006
    Witam!
    Chodzi mi o PIT, czyli serię druków do rozliczeń podatkowych.
    1. Czy prawdą jest, że w Polsce polski urząd wyprodukował dla Polaków druk powszechnego użytku i nazwał go w jakimś nieznanym języku? Słyszałem, że PIT to Personal Income Tax – czy to prawda, a jeśli tak, to co to znaczy?
    2. Jak się ów PIT odmienia? Oczywiście „Wypełniam druk PIT”, a czy można powiedzieć (napisać) „Wypełniam PIT-a”? A może PITa? Albo „Zawarłem w PIT-cie dane…? A może w Picie?
    Jak to z tym PIT-em jest?
  • przymiotniki dzierżawcze od imion
    5.01.2013
    5.01.2013
    Szanowni Państwo!
    1. Czy od imion męskich przymiotniki dzierżawcze są tworzone przyrostkami -owy, -owa, -owe, -ów (dawn.), zaś od imion żeńskich – przyrostkami -in/-yn, -ina/-yna, -ine/-yne?
    2. Jak brzmią przymiotniki dzierżawcze od żeńskich imion Jadwiga (-g-), Barbara (-r-), Weronika (-k-), Łucja (-j-), Wanda (-d-) i Dorota (-t-) oraz męskich imion Idzi (-i), Jerzy (-y) i Sylwester?
    Do siego roku!
    Z poważaniem
    słowacki czytelnik
  • przyrostek -anin a dopełniacz liczby mnogiej
    6.09.2005
    6.09.2005
    gdańszczanin, D. lm. gdańszczan, PeruwianinPeruwian, Indianin – Indian, mahometanin – mahometan itd. Tak odmienia się większość wyrazów kończących się na -anin. Również grubianin, purytanin czy diecezjanin dają tylko formy przycięte, kończące się -an.
    Tymczasem Korsykanin daje już 2 warianty D. lm.: Korsykan a. Korsykanów. Podobnie wegetarianin. Wreszcie Afrykanin, meksykanin, anglikanin, kamilianin i augustianin mają już tylko formę z -anów (Afrykanów itd.).
    Skąd bierze się ta różnica?
  • Samo, tamto…
    22.05.2019
    22.05.2019
    Witam serdecznie,
    od dłuższego czasu nurtuje mnie jedna kwestia. Ostatnio coraz częściej słyszę dość dziwne dla mnie odmiany słów.
    Przechodząc do konkretów, często słyszę: same sterowanie jest proste zamiast samo sterowanie jest proste. Albo: te zagrożenie zamiast to zagrożenie itd.
    Jest to o tyle dziwne, że tego typu odmiany słyszę (od wielu osób) dopiero od 2 lat, wcześniej nigdy się z tym nie spotkałem. Czy jest to może element jakiejś gwary? Czy takie odmiany są prawidłowe?
  • Super hiper realistyczny
    12.06.2019
    12.06.2019
    Szanowni Językoznawcy,
    mam kłopot z wyrażeniem super hiper, które słownik ortograficzny każe pisać osobno. Co jednak, gdy występuje ono w połączeniu z przymiotnikiem lub rzeczownikiem? Każde z tych słów z osobna zapisalibyśmy w takiej sytuacji razem (superczuły, hipermarket). A super hiper realistyczny? Czy super hiperrealistyczny? A może superhiperrealistyczny? Albo super-hiper-realistyczny? Pomocy!

    Z góry dziękuję,
    Anna
  • zbić z pantałyku
    6.06.2002
    6.06.2002
    Zaciekawiło mnie, co oznacza pantałyk w zwrocie zbić z pantałyku. Skąd pochodzi to słowo?
  • Adaptacja fleksyjna zapożyczeń

    10.01.2024
    29.12.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałbym dopytać w sprawie nieodmienności wyrażeń łacińskich typu modus operandi. W słowniku można odnaleźć sformułowanie, że wyrażenie w każdej formie jest takie samo. Dla osób znających jednak język łaciński zdania „analiza modus operandi sprawcy”, a tym bardziej „są różne przykłady modus operandi sprawców” wygląda co najmniej dziwacznie. Czy można jednak stosować odmianę takich zwrotów i budować zdania typu „analiza modi operandi”? Jaka jest też przyczyną tej nieodmienności? Z góry dziękuję za pomoc.


    Z wyrazami szacunku

    Daniel

  • Antysemityzm nie tylko w stosunku do żydów (Żydów)
    20.04.2018
    20.04.2018
    Dlaczego antysemityzm wg słownikowej definicji odnosi się tylko do Żydów jako grupy wyznaniowej lub etnicznej, kiedy Semici wg encyklopedii to ‘wszystkie ludy albo zamieszkujące staroż. Bliski Wschód, albo posługujące się dzisiaj językami z rodziny języków semickich’? Czy w takim razie istnieje oddzielne słowo określające wrogość wobec np. Arabów, czy też na taką sytuację dostępne są jedynie pojęcia ogólne, jak np. rasizm?

    Pozdrawiam
  • but
    12.04.2013
    12.04.2013
    Jak należy odmienić w celowniku wyraz butbut-u czy but-owi?
  • Byliśmy z Jasiem…
    27.10.2008
    27.10.2008
    Opowiadałam, jak to byliśmy z Jasiem w przychodni (tj. mój syn Jaś i ja), kiedy ktoś zwrócił mi uwagę, że wprowadzam słuchacza w błąd, używając formy byliśmy w odniesieniu do dwóch osób, ponieważ sugeruje ona, że w przychodni był z nami jeszcze ktoś trzeci. Jeśli zatem opowiadam o nas dwojgu, tzn. moim synu i mnie samej, powinnam użyć zdania „Byłam z Jasiem w przychodni”. Nie zgadzam się z tą opinią, ponieważ uważam, że dwoje to już my, więc miałam prawo powiedzieć „Byliśmy z Jasiem”.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego